Μαστοροχώρια                         Αυτός ο κρυφός Παράδεισος...

          Ήταν Άνοιξη του 2023  και, αναμφισβήτητα, πρόκειται για ένα από τα πιο όμορφα ποδηλατικά  μου διήμερα. Ορμητήριο το Κεφαλοχώρι Γράμμου, εκεί κοντά στον Σαραντάπορο... Εδάφη πανέμορφα, άγρια, απίστευτα γαλήνια, ιστορικά, ηρωικά, πονεμένα... 

         Τα Μαστοροχώρια της Ηπείρου είναι πολλά...πάρα πολλά...για να τα γυρίσει κάποιος όλα θα πρέπει να κάνει πάρα πολλά χλμ και θηριώδη υψομετρικά... Πέτρα και καλογουστιά σε ένα πάντρεμα που καταφέρνει να κερδίζει το χρόνο...να κερδίζει ενίοτε ακόμα και την εικόνα εγκατάλειψης από την ανθρώπινη δραστηριότητα και παρουσία... 

        Στις ανατολικές πλαγιές του Γράμμου, αλλά και τις δυτικές του Σμόλικα, απίστευτα όμορφα χωριουδάκια ξεπηδούν στο πουθενά και σε γεμίζουν με έναν θερμό εναγκαλισμό... Πετρόκτιστα γεφύρια και οικήματα, παντού παβέ, ποταμάκια, πηγούλες ατελείωτες... Αυτοί οι άνθρωποι... Οι μάστοροι της πέτρας, που φρόντισαν με τα χέρια και την καρδιά τους να θέσουν τα έργα τους στην υπηρεσία του κάθε διαβάτη: γεφύρια και πηγές... Οι πιο ευγενείς κατασκευές του ανθρώπου...  

          Έχει όμως και συνέχεια... Ναι, έχει και ο νομός Κοζάνης τα δικά του Μαστοροχώρια, με κορυφαίο τον γνωστό Πεντάλοφο στο Βόιο... Θα τιμηθεί και εκείνη η τοποθεσία, μιας και πρόκειται για μία διαδρομή πραγματικά ΦΑΝΤΑΣΤΙΚΗ!!! 

Μαστοροχώρια Κοζάνης... Γύρος Τάλιαρου

       Μία πανέμορφη 100άρα διαδρομή, που γεμίζει μάτια και ψυχή, σε τερέν εξαιρετικά ενδιαφέρον με φοβερό ανάγλυφο, με οδόστρωμα χαλί για πάρα πολλά χλμ και ανάμεσα σε υπέροχα βουνά να σε γλυκοκοιτάνε από τα ψηλά (Γράμμος, Σμόλικας, Βόιο)... 

       Η διαδρομή ξεκινάει από το Κεφαλοχώρι του ν. Ιωαννίνων, για να περάσουμε για λίγα χλμ στο ν. Καστοριάς, να ανηφορίσουμε προς το ν. Γρεβενών, έπειτα να πέσουμε στα ρέματα και να ξεμυτίσουμε στα νότια του Βόιου του ν. Κοζάνης και να επιστρέψουμε πάλι πίσω... Πέρασμα φανταστικό από 4 νομούς... 

        Η πορεία ξεκινάει και σε βρίσκει ανάμεσα στους γίγαντες που λέγονται Γράμμος & Σμόλικας, πεταλάροντας στο πλάι της εντυπωσιακής λεκάνης του Σαραντάπορου. Ένα σεληνιακό τοπίο του οποίου η αγριάδα είναι τόσο ευπρόσδεκτη -αρκεί να μη σε πετύχει σε περίοδο καύσωνα... 

          Λίγα χλμ μετά μπαίνουμε στο ν. Καστοριάς και πλέον οδεύουμε προς το ηρωικό Επταχώρι... Το ηρωικό '40, σε αυτό το χωριό είχε "στρατοπεδεύσει" ο μέγας Δαβάκης. Τοπία όπου ο ελληνικός στρατός είχε καταφέρει να κάνει κάτι που δεν είχε καταφέρει ολάκερη η Ευρώπη... 

          Ο ήλιος θαυμάσιος, η θερμοκρασία ιδανική και τα ψηλά βουνά χιονισμένα στις κορυφές τους... Κοιτάς δεξιά και να ο χιονισμένος Σμόλικας...Γυρνάς να κοιτάξεις πίσω και να ο χιονισμένος Γράμμος να σε αποχαιρετά... Η ανηφόρα δυνατή, αλλά τόσο όσο... 

          Η συνέχεια μας βρίσκει σε μία μεικτή ανάβαση, σε καινούριο οδόστρωμα, με σκηνικό απίστευτων χρωμάτων... Είμαστε πλέον στο ν. Γρεβενών και οδεύουμε προς το γραφικό Δοτσικό. 

           Αφού απολαύσαμε μία στάση στο γραφικό και δροσερό Δοτσικό, συνεχίσαμε την πορεία μας στον πανέμορφο ν. Γρεβενών, ο οποίος είναι από τους πιο αγαπημένους μου από ποδηλατικής άποψης... Και είναι τόσο κρίμα που δεν συναντώνται brevet που να περνάνε από αυτά τα μέρη, όσο συχνά αξίζει... 

          Βγαίνουμε από το χωριό ανεβαίνοντας ένα μικρής απόστασης ντουβάρι και πλέον μπαίνουμε σε ένα τερέν τρέλα με μεικτό ανάγλυφο και αλλεπάλληλα πάνω-κάτω... Πλέον είμαστε στην κάτω μεριά του Τάλιαρου, περνώντας από μερικά όμορφα χωριά του νομού (Καλλονή -όνομα και πράγμα- και Δασύλλιο)... Στο Δασύλλιο φτάνουμε αφού περάσουμε το σχετικό ρέμα με το ομώνυμο γεφύρι και έχοντας να ανέβουμε 5χλμ έως το ξεκόρφισμα. Πλέον ο ήλιος μάς άφησε και τη θέση του πήρε μία μαυρίλα, η οποία προσωπικά με έφτιαξε απίστευτα μιας και ταίριαζε γάντι με το όλο σκηνικό του τοπίου... Μυστικισμός και άγιος ο Θεός... 

          Το ξεκόρφισμά μας είναι και το σύνορο μεταξύ του ν. Γρεβενών και του ν. Κοζάνης... Η συνέχεια έχει κατάβαση παιδική χαρά μέσα σε πανέμορφο τοπίο έως την bailey γέφυρα της Πραμονίτσας... Εκεί είναι που μπαίνουμε στον κεντρικό δρόμο για τον Πεντάλοφο και που ανέμενα να έχει μια κάποια κίνηση... Ανάθεμα τελικά, αν μας πέρασαν 3 ΙΧ. Δρόμος χαλί, ανάβαση γλυκύτατη έως πάνω στο χωριό... 

         Πεντάλοφος...στα ~1.070μ υψόμετρο...στάση must αφού απολαύσαμε την πλούσια πέτρινη επένδυση του χωριού... Το καλό ήταν πως το χωριό έσπαγε στη μέση την 15χλμ ανάβαση από το ρέμα της Πραμονίτσας έως το ξεκόρφισμα στα νότια του Βόιου στα ~1.380μ.... 

          Μετά το ξεκόρφισμα στα ~1.380μ στα νότια του Βόιου, ακολουθεί κατάβαση ιδιαίτερα δροσερή, αλλά πραγματική απόλαυση... Φτάνοντας ξανά στο Επταχώρι κλείνει και ο κύκλος του ορεινού όγκου του Τάλιαρου... 

        Πλέον, ακολουθούμε την ίδια πορεία στο πλάι του Σαραντάπορου και αυτό που θυμάμαι καλά είναι το μόνιμο χαμόγελο στα πρόσωπα όλης της παρέας... Διαδρομή απόλαυση υπό τέλειες συνθήκες και με ένα πραγματικά φανταστικό τερέν. Χαρακτηριστικό είναι πως παρότι κάναμε αρκετά υψομετρικά (1.900μ) ήταν όλα τόσο γλυκά, δίχως να πρήζουν πόδια... Αξίζει να αναφερθεί πως πάνω από 10% κλίση είχαμε μόνο για...150μ (!!!), κάτι που δεν νομίζω να έχω ξαναδεί σε διαδρομή 100άρα με βουνά... 

Μαστοροχώρια Κόνιτσας Ηπείρου

           Η δεύτερη ημέρα ήταν για κάτι πιο μικρό χρονικά, αλλά που έμελλε να ήταν η απόλυτη αποκάλυψη... Το κρυφό διαμάντι μας... Μαστοροχώρια Γράμμου πλέον..."The real thing", που λένε και στην Κόνιτσα... :) 

           Η μαστορομάνα περιοχή, που έχει φέρει σε αυτό τον κόσμο τεχνογνωσία και χέρια από άλλο πλανήτη... Εκεί που το απλό και γήινο γίνεται αριστούργημα... Όπου το παραμικρό, κρύβει μέσα του ατόφια τέχνη... Ακόμα και σε μέρη εγκαταλελειμμένα αντικρύσαμε στοιχεία που ευχόσουν να τα έβλεπες σε πιο μεγάλες πόλεις, αλλά και χωριά, ώστε να αποκτήσουν αυτό το κάτι, μία προσωπικότητα, μία ταυτότητα και όχι αυτό το τσιμεντένιο, τετραγωνισμένο τίποτα...

                Με εξαιρετικό καιρό για άλλη μία φορά ξεκινάμε γεμάτοι όρεξη για μία διαδρομή που για εμένα το μισό της μού ήταν άγνωστο... Αυτή η γαργαλιάρα αίσθηση του απάτητου... 

                 Τα πρώτα 10χλμ μάς βρίσκουν στο πλάι του Σαραντάπορου σε αντίθετη κατεύθυνση από τη χθεσινή. Εντυπωσιακή λεκάνη και το φοβερό σκηνικό τού να έχεις έναν σεληνιακό Γράμμο από δεξιά και έναν κατάφυτο Σμόλικα από αριστερά... 

                Κάπου εκεί αφήνουμε τον κεντρικό που καταλήγει στην Κόνιτσα και στρίβουμε δεξιά για την φανταστική Πυρσόγιαννη, το κεφαλοχώρι των Μαστοροχωρίων. Χωριό γνωστό σε πολλούς από εμάς για 2 λόγους: κλασικό κοντρόλ σε brevet της Καστοριάς κατά το παρελθόν (Γυναίκα της Πίνδου) αλλά και ένα ντούρο παβέ μέσα στο χωριό που έκανε πολλούς από εμάς να ιδρώσουν για να φτάσουν στη γνωστή πλατεία με τον πλάτανο δίχως να πέσουν και να γίνουν ρόμπα στην πιάτσα... :) 

              Αφού απολαύσαμε καφεδάκι οσκαρικό με θέα Τύμφη, όπως και κάποιες άλλες ομορφιές του χωριού που δεν είχαμε την ευκαιρία να απολαύσουμε κατά το παρελθόν (πχ. καμπαναριό) συνεχίσαμε την πορεία μας ανεβαίνοντας όμορφα την πλαγιά και με προορισμό, αρχικά τη Βούρμπιανη και έπειτα ένα μαγευτικό κυκλάκι σε 3 απομακρυσμένα Μαστοροχώρια: τον Γοργοπόταμο, τους Χιονάδες και το Ασημοχώρι. Δυστυχώς δεν είχαμε χρόνο για να περάσουμε και από το Πληκάτι το οποίο φεύγει στο βάθος του βουνού σε αδιέξοδη πορεία (να αφήσουμε και κάτι για το μέλλον...)

          Όσο ανεβαίναμε η θέα της λεκάνης του Σαραντάπορου γίνονταν ακόμα πιο εντυπωσιακή. Πλέον δέσποζε το πράσινο όπως και οι κορυφές όλων των γνωστών βουνών της περιοχής. Το κεφάλαιο "κίνηση ΙΧ" απλά δεν υπήρχε. Ακόμα και στον κεντρικό δρόμο που κατέληγε στην Κόνιτσα ήμασταν απολύτως μόνοι μας... Τι απόλαυση...Εσύ και η Φύση... 

      Η αναβατική πορεία μας προς Βούρμπιανη ήταν απλά ονειρική... Γαλήνη, ομορφιά, δέος... Όπου και να κοιτούσες γύρω σου, απλά απολάμβανες θέα... 

    Μετά τη Βούρμπιανη η πορεία μας ήταν μεικτά καταβατική ώσπου να φτάσουμε στη γέφυρα του Γοργοπόταμου. Είμαστε βαθιά μέσα στον Γράμμο πλέον χαζεύοντας τη χιονισμένη, υψηλότερη κορυφή του... Η απόλυτη μοναξιά... 

    Πιάνουμε πορεία για το χωριό του Γοργοπόταμου και χαζεύουμε τόσο με το πλούσιο πράσινο όσο και με τα τρεχούμενα νερά... Γοργοπόταμος, το χωριό των ξακουστών Ξυλογλυπτών... Μικρό στοπ στο έρημο χωριό ώστε να θαυμάσουμε τις διάφορες προτομές και άλλα πετρόκτιστα που υπήρχαν και πλέον έξοδος από αυτό από ένα δρομάκι πραγματική πρόκληση... 

   Για να βγούμε από το χωριουδάκι και να μπούμε στο δρόμο για Χιονάδες ανεβήκαμε ένα στενό δρομάκι που τσίμπησε 20% κλίση για κάποια μέτρα... Αφού πέρασε αυτό, ξεκινάμε μία θαυμάσια, κατάφυτη πορεία για να περάσουμε σιγά σιγά στην απέναντι πλαγιά αφού, εν πρώτοις, κατέβουμε στο ρέμα για να ανέβουμε στους Χιονάδες και έπειτα να επιστρέψουμε για την πορεία από την απέναντι πλαγιά και το Ασημοχώρι... 

   Φτάνουμε στο γεφύρι στη βάση της ανάβασης για Χιονάδες μέσα σε ανήλια κομμάτια. Απίστευτη φύση... Η ανάβαση αυτή είναι μικρή σε απόσταση αλλά τόσο το τοπίο με το στενό, ανήλιο δρομάκι όσο και οι κλίσεις θύμιζαν φάση...Mortirolo... Οι κλίσεις ήταν γενναίες για πολλά μέτρα αλλά πραγματικά δεν σε ένοιαζε... Φτάνουμε στο αδιέξοδο χωριό των Χιονάδων μέσα σε μία ατμόσφαιρα που θύμιζε βιβλίο του Ουμπέρτο Έκο... Χιονάδες, λίγο κάτω από τα ελληνοαλβανικά σύνορα, το χωριό των Αγιογράφων...

    Κατεβαίνουμε προσεκτικά το στενό, ντούρο δρομάκι και συνεχίζουμε την πορεία μας, προς το Ασημοχώρι... Με τις ίριδές μας να είναι απόλυτα γεμάτες με όσα έχουν αντικρύσει φτάνουμε στο Ασημοχώρι... Μου έκανε τόσο εντύπωση η καλαισθησία του χωριού και η τάξη του παρότι δεν κυκλοφορούσε ούτε γάτα... Όμορφες πηγούλες, παγκάκια, διάφορες πετρόκτιστες κατασκευές... Η ερημική αλλά όμορφη παιδική χαρά σού έσφιγγε λίγο το μέσα σου... Ασημοχώρι, το χωριό των Αργυροχρυσοχόων...

   Πλέον, παίρνουμε το δρόμο της επιστροφής απολαμβάνοντας το ανάγλυφο της διαδρομής... Δεν ξέρω αν έχω ξανακάνει διαδρομή 50χλμ (και σχεδόν 1.000μ υψομετρικών) και να νιώθω τόσο γεμάτος από όσα έχω δει αλλά και ποδηλατίσει... Δεν θα την ξεχάσω ποτέ... 

                 Και κάπως έτσι, ολοκληρώθηκε μία υπέροχη βόλτα, ένα υπέροχο διήμερο...Μέρη φανταστικά, χωριά μοναδικά, με μία Φύση στα καλύτερά της... Ανηφόρες μπόλικες, ανάγλυφο ενδιαφέρον, όχληση ουδεμία από το οτιδήποτε... 

                 Αξεπέραστος Γράμμος, φανταστική δυτική Μακεδονία και Ήπειρος... Ο κρυφός πόθος είναι ένας: ένα 200άρι επικό brevet σε αυτά τα μέρη.. Η διαδρομή είναι ήδη έτοιμη...Μένει να βρεθεί ο γνώστης να το "τρέξει"... Εφάμιλλης ομορφιάς και δυσκολίας με το brevet Καρπενησίου... Μέρη που αξίζει να υπάρχει ένα έξτρα κίνητρο ώστε να τα επισκεφτείς... Μακάρι...

Πελοτόν με:

Μαίρη Μπαμπούλη (Λάρισα), Εύη (Λάρισα), Γιάννης Οικονομόπουλος (Θεσσαλονίκη), Μιχάλης Σεκερτζής (Θεσσαλονίκη), Φώτης Παπαγεωργίου (Καστοριά), Γιάννης Μαυρουδής (Λιτόχωρο).

Συντάκτης
Spais